เดิมชื่อ “บ้านโคกครม” คนในพื้นที่ออกเสียงว่า “ครึม” และได้เพี้ยนมาเป็น “ตรึม” เหมือนในปัจจุบัน

ลุ่มแม่น้ำแม่วาง เป็นพื้นที่ที่มีความสมบูรณ์ทางทรัพยากร ความหลากหลายของกลุ่มคน ชาติพันธุ์ การทำมาหากินหลายรูปแบบ การจัดการทรัพยากรที่อยู่บนพื้นฐานของความสัมพันธ์แบบเครือญาติ และการผลิตที่ชาวบ้านเรียกว่า "อาหารจานอร่อยที่ทำให้เรามีกินตลอด" ซึ่งได้พัฒนาคู่การจัดการน้ำด้วยระบบเหมืองฝ่าย ที่เป็นหัวใจสำคัญในการจัดสรรน้ำเพื่อการผลิต

เป็นชุมชนท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ ซึ่งจะมีกิจกรรมล่องแก่งชมธรรมชาติสองฝั่งคลองห้วยแร้ง 

ชุมชนมูเซอ บ้านหัวปาย เป็นชุมชนที่นำเอา "พึ๊เข่า" หรือขันโตก ภูมิปัญญาท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์มูเซอมาสร้างสรรค์เป็นสินค้า OTOP สร้างรายได้เสริมนอกเหนือฤดูกาลการทำเกษตรให้แก่คนในชุมชน 

ชุมชนไทยเบิ้งบ้านโคกสระน้อย เป็นชุมชนพหุวัฒนธรรมที่มีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรม และอัตลักษณ์พื้นถิ่นของชาวลาวเดิมเข้ากับชาวไทยอีสาน และชาวไทยภาคกลาง 

ชุมชนของชาวกะเหรี่ยงโปว์ ที่มีผ้าทอลวดลายสวยงาม อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น

เป็นหนึ่งในชุมชนที่เด่นในด้านหัตถกรรม ตั้งแต่การแต่งกาย เครื่องนุ่งห่ม ไปจนถึงเครื่องมือเครื่องใช้ ประกอบกับการทำเกษตรที่มีวิถีและความสัมพันธ์ทางสังคมที่ไม่เหมือนใคร 

บ้านหนองโอเป็นหมู่บ้านวัฒนธรรมผู้ไทที่มีประวัติศาสตร์การก่อตั้งชุมชนยาวนานที่สุดในตำบลโนนยาง อีกทั้งยังมีแหล่งโบราณสถานสำคัญ สิมวัดนรวราราม สิมที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดในท้องถิ่นแถบตำบลโนนยาง 

หมู่บ้านวัฒนธรรมบ้านเข็กน้อย ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ม้งที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย กับวิถีชีวิตและมรดกภูมิปัญญาอันล้ำค่าสู่การพัฒนาและสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์เพื่อส่งเสริมศักยภาพและฐานรากด้านเศรษฐกิจของสมาชิกในชุมชน

บ้านวังมุย สถานที่ตั้งวัดชัยมงคลหรือวัดวังมุย สถานที่ประดิษฐานรูปเหมือนขนาดเท่าองค์จริงของครูบาเจ้าศรีวิชัย สิริวิชโย และหลวงปู่ครูบาชุ่ม โพธิโก

บ้านแม่สาบเป็นชุมชนไทลื้อขนาดใหญ่ มีการถ่ายทอดวัฒนธรรมประเพณีดั้งเดิมมาอย่างยาวนาน ประชาชนในหมู่บ้านให้ความสำคัญกับจารีต ประเพณี และปฏิบัติอยู่ในหลักคำสอนของพระพุทธศาสนาอย่างเคร่งครัด 

บ้านท้ายเหมืองเป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ศาสนา และวัฒนธรรม ประกอบด้วยคนไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงซึ่งเป็นกลุ่มชนดั้งเดิมในพื้นที่ คนไทยจากภาคอีสาน ชาวกะเหรี่ยงนอก ทั้งคนพม่า คนทวาย กะเหรี่ยงและมอญ