จากกลุ่มคนที่เข้ามาอาศัยอยู่ชั่วคราวตามพื้นที่เกษตรกรรม กลายเป็นชุมชนบนพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ สู่ศูนย์ศิลปาชีพบ้านแม่ต๋ำพื้นที่พัฒนาศักยภาพชุมชน

เป็นหมู่บ้านชาวไทยภูเขา มีประชากรประมาณ 1,633 คน มีหลังคาเรือน 324 หลังคาเรือน มีโรงเรียน 1 แห่ง  เปิดสอนตั้งแต่อนุบาล 1 – มัธยมศึกษาปีที่ 3 มีศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 1 แห่ง สถานีอนามัย 1 แห่ง วัด  1  แห่ง สำนักสงฆ์ 2 แห่ง

หน้าหมู่บ้านละหว้าใหม่คอกควายมีถนนทางหลวงชนบทที่ตัดผ่าน ซึ่งฝั่งที่อยู่ตรงกันข้ามกับหมู่บ้าน เป็นอ่างเก็บน้าขนาดใหญ่ชื่อ “อ่างเก็บน้ำห้วยขุนแก้ว” สร้างขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในการบริโภค การเกษตร ประมงและการท่องเที่ยว มีความสวยงามและมีคุณค่าอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิตของผู้คนในชุมชนหน้าหมู่บ้านมีศาลเจ้าเก่า ๆ ซึ่งบรรพบุรุษชาวละว้าได้สร้างไว้ ตามความเชื่อโบราณประเพณี เป็นที่เคารพสักการะและเป็นสถานที่ประกอบพิธีทำบุญกลางบ้านของชุมชนวัดแก้วศักดา เป็นที่พึ่งทางจิตใจของชาวละว้า คนในชุมชนไปทำบุญทุกวันธรรมสวนะ 

ชุมชนที่มีความเจริญรุ่งเรืองในฐานะเมืองท่าริมชายฝั่งอันดามัน และเป็นชุมชนการค้าที่มีความคึกคักในยุคการทำเหมืองแร่

กลุ่มชุมชนขนาดเล็กบนพื้นที่ทรัพยากรทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ แหล่งปลูกกาแฟสายพันธุ์อาราบิกาที่ขึ้นชื่อ และสถานที่ท่องเที่ยวที่มีกลิ่นอายของธรรมชาติ

ชุมชนมีเขาหินผาตั้งอยู่สง่า มีวัด โรงเรียน ทุ่งนา ป่าไผ่หนาม การทำเหมืองแร่ มีการเลี้ยงสัตว์โค กระบือ และประกอบอาชีพเกษตรกรรม

ภายในชุมชนมีโรงเรียนวัดหัวฝาย ซึ่งเปิดทำการสอนตั้งแต่ชั้นอนุบาล จนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ภายในชุมชนยังมีวัดหัวฝายซึ่งเป็นสถานที่สำคัญในการทำกิจกรรม และมีกลุ่มอาชีพการทำขิง เป็นผลิตภัณฑ์หมู่บ้าน

บ้านห้วยบง ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่เนินเขาสูงที่มีทรัพยากรธรรมชาติอยู่คู่กับการดำรงชีวิตและวิถีชุมชน และศูนย์การเรียนชุมชนชาวไทยภูเขา “แม่ฟ้าหลวง” บ้านห้วยบง แหล่งเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพชุมชน

ชุมชนตั้งอยู่นอกเขตเมืองของลำปาง หนึ่งในเส้นทางการเดินทางไปนมัสการพระธาตุลำปางบริเวณลุ่มน้ำวัง

คลองสำโรงพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ท้องถิ่น และชุมชนขนาดใหญ่กับพัฒนาการทางสังคม จากการขยายตัวของชุมชนเมือง

ทุเรียนหลง-หลินลับแล ผ้าตีนจก ข้าวแคบ

โบราณสถานสระสี่เหลี่ยม (พระรถ) ชุมชนท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่มีการนำสมุนไพรต่าง ๆ มาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์

ชุมชนวัฒนธรรมเรียบคลองคลองขนมจีน ชุมชนเก่าแก่ขนาดใหญ่ที่ยังคงร้อยเรียงเรื่องราวความผูกพันของวิถีชีวิตผู้คนกับสายน้ำมาได้อย่างยาวนานท่ามกลางการเปลี่ยนผ่านของกาลสมัย 

ชุมชนที่มีหลากหลายชาติพันธุ์ เป็นป่าไม้ภูเขา มีการขุดค้นพบแหล่งโบราณคดีที่เพิงผาบ้านไร่ มีพิพิธภัณฑ์บ้านไร่ที่เปรียบเสมือนเป็นพิพิธภัณฑ์มีชีวิต

อุทยานนกน้ำทะเลน้อย มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงถือเป็นแรมซาร์ไซต์ แห่งแรกของประเทศไทย

ชุมชนเก่ามีโบราณสถานสำคัญในสมัยอยุธยา และยังมีภาพ Street Art ฝีมือศิลปินชาวเพชรบุรีวาดไว้ตามจุดต่าง ๆ ในตลาดอีกด้วย