บ้านผาหมอน หมู่บ้านขนาดกลางๆ ที่อยู่กลางหุบเขา เป็นที่อยู่ของชุมชนชาวปกาเกอะญอ ที่เป็นรีสอร์ทชุมชน เป็นบ้านที่อยู่บนสันดอยสามารถมองเห็นวิวของนาขั้นบันได 

ชุมชนชาวไทดำที่ยังคงรักษาอัตลักษณ์ทางภาษาผ่านชั้นเรียนไทดำ

หมู่บ้านวัฒนธรรมชาวไทยอง ที่ตั้งหอไตรวัดล่ามช้าง 1 ใน 10 หอไตรที่ได้รับขนานนามว่าวิจิตรงดงามมากที่สุดในจังหวัดลำพูน

ชุมชนไตหย่า บ้านน้ำบ่อขาว มีจุดเด่นในด้านการทำนากก และการทำเสื่อกก หรือสาดไตหย่า ซึ่งถือเป็นอาชีพดั้งเดิมของชาวไตหย่านับตั้งแต่ที่อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในประเทศไทย 

ภายในวัดหอคำ บ้านคำกั้ง มีธรรมาสน์เสาเดียว ซึ่งถือเป็นเอกลักษณ์ที่พบได้เฉพาะธรรมาสน์ของชาวผู้ไทเท่านั้น

ชุมชนไทดำแห่งเดียวในตำบลหนองเต่า อำเภอเก้าเลี้ยว จังหวัดนครสวรรค์ 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ “กะเลิง”หรือ “ข่าเลิง” เป็นกลุ่มชาติพันธ์ุกลุ่ม 1 ใน 6 ชนเผ่าที่อาศัยอยู่ในจังหวัดสกลนคร

ภายในชุมชนบ้านป่าเหียงมีเฮือนไทลื้อโบราณอายุกว่า 70 ปี ซึ่งเป็นเฮือนไทลื้อหลังสุดท้ายที่ยังคงหลงเหลืออยู่ในตำบลบ้านธิ 

หมู่บ้านขนาดเล็ก มีกิจกรรมการอนุรักษ์ป่าชุมชน มีทรัพยากรทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ โดดเด่นด้านการทักทอผ้าย้อมครามที่มีคุณภาพและมีลวดลายที่มีเอกลักษณ์

ภายในวัดบ้านนกออก มีพระอุโบสถหรือสิม อายุกว่า 200 ปี และหอไตรกลางน้ำ ซึ่งสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นตั้งแต่ช่วงต้นรัตนโกสินทร์

ชาวปกาเกอะญอ บ้านแม่อุมพาย มีวิถีชีวิตเกี่ยวพันกับการทำไร่หมุนเวียน โดยชาวบ้านจะทำไร่ร่วมกันในที่ดินผืนใหญ่ผืนเดียวหมุนเวียนในระยะ 7 ปี โดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมควบคู่ไปกับการทำไร่หมุนเวียนอย่างเป็นระบบ ทำให้ดิน น้ำ ป่าไม้ มีความอุดมสมบูรณ์ และสามารถทำการเกษตรได้อย่างยั่งยืน

ชาวผู้ไทบ้านน้อมเกล้ามีพิธีกรรมการรักษาโรคประจำกลุ่มชาติพันธุ์ คือ “พิธีกรรมเหยา” ซึ่งถือเป็นสัญญะทางมโนทัศน์ที่สืบเนื่องมาจากความเชื่อดั้งเดิมของชาวผู้ไท