Advance search

ศิลปะวัฒนธรรมและประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ อีกท้้งเป็นชุมชนที่เจ้าบุญญาวาทย์แห่งลำปางได้เคยมาพักแรมในพื้นที่บ้านฟ่อน เพื่อสมโภชวัดบ้านฟ่อน

ชมพู
เมืองลำปาง
ลำปาง
เทศบาลเมืองเขลางค์นคร โทร. 0-5422-5967
สุกฤต สิมณี
17 ก.พ. 2024
สุกฤต สิมณี
17 ก.พ. 2024
บ้านฟ่อน

ที่มาของชื่อมาจากคำว่า ฟ้อน ซึ่งในอดีตเคยใช้ชื่อว่า บ้านฟ้อน และค่อยกร่อนเสียงลงมาเป็นชื่อ บ้านฟ่อน


ศิลปะวัฒนธรรมและประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ อีกท้้งเป็นชุมชนที่เจ้าบุญญาวาทย์แห่งลำปางได้เคยมาพักแรมในพื้นที่บ้านฟ่อน เพื่อสมโภชวัดบ้านฟ่อน

ชมพู
เมืองลำปาง
ลำปาง
52100
18.242681128844144
99.43761816183905
เทศบาลเมืองเชลางค์นคร

การสืบประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน โดยสืบความได้จากประวัติการสร้างวัดบ้านฟ่อน เมื่อนับเวลาย้อนหลังเป็นร้อยกว่าปี ก่อนมีชุมชนแห่งหนึ่งตั้งอยู่ ณ เส้นทางผ่านขึ้นและล่องระหว่างเมืองนครลำปางกับเมืองกรุงเทพฯ และหัวเมืองอื่น ทางตอนใต้ตามหลักฐานข้อมูลที่หาได้ ทั้งจากคำบอกเล่าและตำนานเอกสาร พอจะรวบรวมได้จากหนังสือ “ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่มที่ 8” ของกรมการศาสนา (พิมพ์ที่โรงพิมพ์ กรมการศาสนา พ.ศ. 2432) ระบุว่าวัดบ้านฟ่อนเดิมชื่อว่า วัดบ้านฟ้อนนางเหลียว ได้ผูกพัทธสีมา เมื่อประมาณ พ.ศ. 2487 และประวัติการกอบกู้บ้านเมืองให้พ้นจากอิทธิพลของพม่า ในสมัยของหนานทิพย์ช้าง เมื่อประมาณ พ.ศ. 2275 ก็ได้มีการกล่าวถึงสมภารของวัดบ้านฟ่อนเอาไว้ว่า ด้วยพระอาโนชัยธรรมจินดามุณี  อดีตเจ้าอาวาสวัดปงสนุกเหนือ และอดีตเจ้าคณะจังหวัดลำปาง รูปแรก (พ.ศ. 2389 - 2454) ได้บันทึกไว้ว่า เจ้าหลวงวรญาณรังสีราชธรรม เจ้าผู้ครองนครลำปางลำดับที่ 26 เป็นผู้สร้างวัดบ้านฟ่อนแห่งนี้เมื่อปี 2406 (หนังสือประวัดปงสนุกเหนือและบันทึกประจำปีของพระอาโนชัยธรรมจินดามุนี พระครูโสภิตขันตยาภรณ์ พ.ศ.2439) ซึ่งก็นับได้ว่าวัดบ้านฟ่อนมีอายุถึง 146 ปีแล้ว

บ้านฟ้อนนางเหลียวแห่งนี้ กล่าวกันว่า แต่เดิมเป็นจุดที่พักและต้อนรับ เจ้าเมืองนครลำปาง สอบถามจากผู้เฒ่าผู้แก่ ได้ความว่า เป็นประเพณีของเจ้าเมืองนครลำปางที่ทุกครั้งเมื่อเสด็จไปนมัสการ วัดพระธาตุลำปางหลวง หรือเสด็จออกเมือง หรือเข้าเมืองจะต้องแวะพักที่หมู่บ้านแห่งนี้ สันนิษฐานกันว่า มีการเลี้ยงต้อนรับและมีการฟ้อนรำถวาย จึงได้เรียกชื่อบ้านว่า บ้านฟ้อนนางเหลียว ต่อมาเพี้ยนเสียงไปเป็น “บ้านฟ่อน” จวบจนปัจจุบัน เห็นได้ว่าจากเมื่อครั้งมีการทำรูปหล่อ พ่อเจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตจากกรุงเทพฯ มาลำปาง เมื่อมาถึงบ้านฟ่อน ได้มีการพักค้างคืน ให้มีการสมโภชที่วัดบ้านฟ่อน ก่อนที่จะนำไปประดิษฐาน ณ องค์อนุสาวรีย์ที่หน้าโรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย  หลังจากนั้นได้จัดตั้งเป็นชุมชนบ้านฟ่อน เมื่อวันที่  6 กรกฎาคม 2546 

ลักษณะภูมิประเทศ 

อยู่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 268.60 เมตร ลักษณะภูมิประเทศ มีสภาพทั่วไปเป็น ที่ราบ และที่ราบลุ่มริมฝั่งแม่น้ำ ชุมชนมีลักษณะเป็นชุมชนเมืองกึ่งชนบท

อาณาเขตติดต่อ

  • ทิศเหนือ ติดต่อกับ แม่น้ำวัง และชุมชนบ้านสำเภา หมู่ที่ 9 ตำบลปงแสนทอง
  • ทิศใต้  ติดต่อกับ ชุมชนบ้านห้วยหล่อ หมู่ที่ 2 ตำบลชมพู และชุมชนบ้านชมพู หมู่ที่ 7 ตำบลชมพู
  • ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ชุมชนบ้านต้า หมู่ที่ 10 ตำบลชมพู และชุมชนบ้านห้วยหล่อ หมู่ที่ 2 ตำบลชมพู
  • ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ชุมชนบ้านชมพู หมู่ที่ 7 ตำบลชมพู 

ประชากรในพื้นที่บ้านฟ่าน ตำบล ชมพู อำเมือบงลำปาง จังหวัดลำปาง 

  • ข้อมูลประชากร รวมทั้งสิ้น 2409 คน แยกเป็น ชาย 1162 คน หญิง 1247 คน
  • จำนวนครัวเรือน 1081 ครัวเรือน 

ข้อมูลกลุ่มองค์กรต่าง ๆ ในชุมชน มีจำนวน 9 กลุ่ม ดังนี้

  1. กลุ่มผู้สูงอายุชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 470 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางศรีจันทร์ ฉกรรจ์แดง
  2. กลุ่มสตรีชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 593 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางมนัสนันท์ ไชยรังษี
  3. กลุ่ม อสม. ชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 62 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางสมพร คำภิระแปง 
  4. กลุ่มเยาวชน และกลุ่มหนุ่มสาวชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 20 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางเนาวนิตย์ อินทรวิจิตร
  5. กลุ่มกองทุนหมู่บ้านฯ ชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 154 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายศิลป์ชัย แก้วบุญปัน
  6. กลุ่มสัจจะชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 154 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายศิลป์ชัย แก้วบุญปัน
  7. กลุ่มรวมช่างชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 35 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายสมศักดิ์ อุชัย
  8. กลุ่มเกษตรชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 35 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายเมืองแก้ว มูลเมือง
  9. กลุ่มชมรมออกกำลังกายชุมชนบ้านฟ่อน จำนวนสมาชิก 30 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางพรสวรรค์ เครือนวล

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล
กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล
กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ภาษาไทยถิ่นเหนือหรือภาษาล้านนา ซึ่งในอดีตเคยมีการใช้อักษรธรรมล้านนา


  • มีหนี้สินนอกระบบ
  • ไม่มีอาชีพเสริม
  • รายได้ไม่เพียงพอกับรายจ่าย

  • เด็ก และเยาวชนมั่วสุมดื่มสุราภายในชุมชน

  • มีถนนบางแห่งชำรุด
  • ฝาท่อระบายน้ำเสียหายเป็นบางจุด ช่วงถนนสายชุมชนบ้านต้า - ชุมชนบ้านชมพู

  • เยาวชนไม่สนใจวัฒนธรรมประเพณีของชุมชน 

  • มีปัญหาด้านขยะภายในชุมชน และข้างถนน 
กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

เทศบาลเมืองเขลางค์นคร. (2566). ชุมชนบ้านฟ่อน ตำบลชมพู อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง. จาก https://www.kelangnakorn.go.th/kelang/

เทศบาลเมืองเขลางค์นคร โทร. 0-5422-5967